Zakończenie zajęć z języka cerkiewnosłowiańskiego
We wtorek, 18 czerwca w warszawskim Centrum Kultury Prawosławnej zakończył się pierwszy rok kursu języka cerkiewnosłowiańskiego. Zajęcia odbywały się w roku akademickim 2023/2024 z błogosławieństwa Jego Eminencji, Wielce Błogosławionego Sawy, Metropolity Warszawskiego i całej Polski. Prowadził je ihumen Pantelejmon (Karczewski).
Przez cały rok we wtorkowe wieczory ściany biblioteki warszawskiego CKP gościły wszystkich chętnych do nauki i odkrywania bogactwa języka cerkiewnosłowiańskiego. Wśród zainteresowanych znaleźli się dorośli, młodzież, jak i dzieci. Lekcje odbywały się nieodpłatnie w dwóch grupach, podstawowej i średniozaawansowanej, w zależności od stopnia znajomości języka (choć byli pasjonaci, którzy wytrwale i z zapałem pojawiali się na obu).
Na pierwszych spotkaniach uczestnicy mieli okazję przyswoić lub przypomnieć alfabet, a także przeanalizować powszechnie znane reguły modlitewne i fragmenty tekstów nabożeństw. W ramach dalszych zajęć każdy kursant mógł rozwinąć umiejętność czytania i rozumienia tekstów aktualnych dla danego okresu roku liturgicznego. Prowadzący w lekkiej i przyswajalnej formie wprowadzał również elementy wiedzy z zakresu gramatyki i słownictwa języka cerkiewnosłowiańskiego. Nie zabrakło rozmaitych anegdot, między innymi dotyczących historii języka. Był też czas na poważne rozważania i wzmianki teologiczne.
Kurs prowadzony od października zakończył molebien sprawowany w cerkwi akademickiej świętych Cyryla i Metodego w Centrum Kultury Prawosławnej. Nabożeństwo odprawił dyrektor CKP ks. dr Andrzej Lewczak. Śpiewał chór pod dyrekcją protodiakona Rafała Dmitruka. Po nabożeństwie ks. dyrektor przekazał pozdrowienia Jego Eminencji metropolity Sawy. Podziękował prowadzącemu zajęcia za inicjatywę i trud, zaś uczestnikom gratulował wytrwałości w zdobywaniu wiedzy. Ihumen Pantelejmon zwrócił uwagę na fakt, że zajęcia odbywały się w bibliotece, która znajduje się bezpośrednio pod cerkwią świętych Cyryla i Metodego, apostołów Słowian. Podziękował kursantom za cierpliwość i mile spędzony czas.
Kursanci tegorocznej edycji podkreślili, że dzięki zajęciom mogli odkryć wielkie bogactwo zarówno praktycznej znajomości języka, jak i prawosławnej teologii. Wyrazili nadzieję, że w nowym roku akademickim będzie możliwość, aby ponownie zebrać się w podobnym, a być może i poszerzonym o nowych uczestników gronie, w celu kontynuacji nauki i integracji.
Język cerkiewnosłowiański powstał na bazie południowosłowiańskiego dialektu z okolic Tesalonik w IX wieku. Pierwszy jego alfabet (głagolicę) opracowali święci bracia Cyryl i Metody, a kolejny (cyrylicę) ich uczniowie. Święci prowadzili misję na ziemiach słowiańskich. Od tych czasów język cerkiewnosłowiański stał się językiem nabożeństwa i modlitwy, łączącym kraje Słowian. Jego bogata gramatyka i składnia, zbliżona pod wieloma względami do starej greki, pozwala na precyzję w wyrażaniu myśli teologicznej. Język cerkiewnosłowiański jest w sposób szczególny związany z ziemiami polskimi. Pierwszy znany rękopis w języku cerkiewnosłowiańskim na świecie przez lata przechowywany był w monasterze w Supraślu. Mowa o wpisanym na listę pamięci świata UNESCO Kodeksie Supraskim, którego tysiąclecie obchodzone było w zeszłym roku. Druk ksiąg w języku cerkiewnosłowiańskim również ściśle związany jest z Polską. Cyrylickie inkunabuły powstawały w Krakowie, w pierwszej cyrylickiej drukarni na świecie (1491), która została założona z inicjatywy szlachty prawosławnej przy dworze króla Kazimierza Jagiellończyka. Obecnie język cerkiewnosłowiański jest żywym językiem modlitwy Cerkwi, a także przedmiotem wielu badań w licznych ośrodkach naukowych na całym świecie.
Anna Wawrzeniuk
zdjęcia: protodiakon Igor Kutovyi, Tomasz Grześ
Za: www.orthodox.pl
